Το μέσο ενήλικο σώμα περιέχει 5-7 λίτρα αίματος. Αποτελείται από τα έμμορφα συστατικά, δηλαδή διάφορα κύτταρα και από το πλάσμα.Τα κύτταρα του αίματος είναι:
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν την αιμοσφαιρiνη στην οποία οφείλεται και το κόκκινο χρώμα του αίματος. Η μέση διάρκεια ζωής τους είναι 120 μέρες και ο αριθμός τους κυμαίνεται στα 4.500.000 - 5.000.000 ανά ml αίματος ή αποτελούν το 45% περίπου του όγκου του αίματος (Φυσιολογικές τιμές Αιματοκρίτη για άνδρες 42-47%, για γυναίκες 39-44%).Τα ερυθρά αιμοσφαίρια κάνουν την ανταλλαγή του οξυγόνου δηλ. προσλαμβάνουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες και το μεταφέρουν στους ιστούς και τα κύτταρα. Από εκεί παραλαμβάνουν το διοξείδιο του άνθρακα, που το αποβάλλουν κατά την επιστροφή τους στους πνεύμονες κ.ο.κ., εξασφαλίζοντας έτσι τη ζωή.
Τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα είναι μεγαλύτερα από τα ερυθρά, περίπου 7.000 ανα ml αίματος και η διάρκεια ζωής τους 2-10 μέρες. Τα λευκά αιμοσφαίρια συμμετέχουν αποτελεσματικά στην άμυνα του οργανισμού μας κατά των μικροβίων. Τα αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα, είναι πολύ μικροσκοπικά κύτταρα, σε αριθμό 200.000 περίπου ανά ml και είναι εκείνα που πρώτα φράζουν το σημείο τραυματισμού ενός αγγείου, σχηματίζοντας έναν αιμοστατικό αιμοπεταλιακό θρόμβο, ώστε να σταματήσει η αιμορραγία.Το πλάσμα αποτελεί το 55% του όγκου του αίματος, είναι ένα διαφανές κιτρινωπό υγρό που περιέχει άλατα, λιποειδή, σάκχαρο και κυρίως πρωτεΐνες. Το πλάσμα μεταφέρει με την κυκλοφορία τις θρεπτικές ουσίες στα κύτταρα και παίρνει από αυτά τα προϊόντα που πρέπει να αποβληθούν, που τα μεταφέρει στα όργανα απέκκρισης (ήπαρ, νεφροί, πνεύμονες). Οι πρωτεΐνες του πλάσματος , είναι τα απαραίτητα συστατικά για πάρα πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Για παράδειγμα, η Λευκωματίνη διατηρεί τον όγκο του αίματος μέσα στη κυκλοφορία. Οι ανοσοσφαιρίνες είναι τα αντισώματα που εξασφαλίζουν την ανοσία και προφυλάσσουν τον οργανισμό από μικρόβια και ιούς. Το Ινωδογόνο και οι παράγοντες πήξης εξασφαλίζουν την πήξη του αίματος, όταν τραυματισθεί ένα αγγείο, με αποτέλεσμα σχηματισμό θρόμβου που σταματάει οριστικά την αιμορραγία.Από τα πιο πάνω φαίνεται πόσο πολύπλοκη είναι η σύνθεση του αίματος και πόσο πολλές οι λειτουργίες που επιτελεί.Η ομάδα αίματος ενός ατόμου καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες πρωτεΐνες (αντιγόνα-συγκολλιτινογόνα) που υπάρχουν στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Με βάση αυτό το σύστημα έχουμε την διάκριση των ομάδων με το σύστημα ΑΒΟ. Το σύστημα ΑΒΟ είναι και το πρώτο που ανακαλύφθηκε το 1900 από τον LANDSTEINER και υποδηλώνει την ύπαρξη ή όχι των ουσιών Α και B στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι ουσίες, τα αντιγόνα αυτά, ή υπάρχουν και τα δυο μαζί, ή μόνο το ένα από αυτά ή και κανένα.
• Όταν υπάρχουν και τα δυο, η ομάδα λέγεται ΑΒ
• Όταν υπάρχει μόνο το Α, η ομάδα λέγεται Α
• Όταν υπάρχει μόνο το Β, η ομάδα λέγεται Β
• Όταν δεν υπάρχει ούτε το Α ούτε το Β, η ομάδα λέγεται 0Μετά το αντιγονικό σύστημα ΑΒΟ, δεύτερο σε σημασία από κλινική άποψη, έρχεται το σύστημα ρέζους που ανακαλύφθηκε πάλι από τον LANDSTEINER το 1940. Ανάλογα με την παρουσία ή όχι στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων του παράγοντα ρέζους, που είναι όπως και οι ουσίες Α και Β, ένα συγκολλητινογόνο, τα ερυθρά αιμοσφαίρια λέγονται «Ρέζους θετικό» ή «Ρέζους αρνητικό». Κατά συνέπεια διακρίνονται οι κύριες ομάδες αίματος που έχουν την παρακάτω κατάταξη:
• ΑΒ, Α, Β, 0 / Ρέζους θετικό και
• ΑΒ, Α, Β, 0 / Ρέζους Αρνητικό
Ανάλογα με τα αντιγόνα που φέρουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενός ατόμου, στο πλάσμα του δεν κυκλοφορούν ουσίες που να επιτίθενται στα συγκεκριμένα αντιγόνα που έχει ο οργανισμός αυτός. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν είναι δυνατή η μετάγγιση αίματος από οποιαδήποτε ομάδα σε άλλη, παρά μόνο μετά από έλεγχο και συμφώνα με τον παρκάρω τρόπο:
• Η ομάδα Α λαμβάνει αίμα από Α και Ο (μικρή ποσότητα)
• Η ομάδα Β από Β και Ο (μικρή ποσότητα)
• Η ομάδα ΑΒ από ΑΒ και Ο, Α, Β (μικρή ποσότητα)
• Η ομάδα Ο από Ο
Ο παράγοντας ρέζους θα πρέπει σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις να είναι σύμφωνος μεταξύ δότη και λήπτη.
Στην υγειά
σας!!!
